اشاره: آیا می‌توان در ترجمۀ مفعول‌به به فارسی از حرف اضافه بهره برد؟ برعکس چطور؟ یعنی آیا می‌توان جار و مجرور را به‌شکل مفعولی ترجمه کرد؟ در این یادداشت، پاسخ این پرسش‌ها را در بررسی عملکرد مترجمان در ترجمۀ آیۀ ۲۸۶ از سورۀ بقره می‌جویم.
«وَٱعفُ عَنّا وَٱغفِر لَنا وَٱرحَمنا»
(بقره: ۲۸۶)
از گناهان ما چشم بپوش و آن‌ها را بپوشان و با محوکردنشان به ما رحم کن.
(ترجمۀ علی ملکی)
چنان‌که پیش‌تر گفته شد، گاه باید جار و مجرور را به‌شکل مفعولی ترجمه کرد و گاه باید در ترجمۀ مفعولْ به فارسی از حرف اضافه بهره برد (رک. شمارۀ ۵). فعل دوم و سوم در این بخش از آیه مثال خوبی برای قاعدۀ پیش‌گفته‌اند. عموم مترجمان در ترجمۀ «اِغفِر لَنا»، جار و مجرور (لَنا) را به‌شکل مفعولی ترجمه کرده‌اند: «ما را بيامرز» (آیتی، انصاریان، قرائتی و مجتبوی) یا «ما را ببخشای» (خرمدل و فولادوند)؛ اما صادقی تهرانی با برگزیدن معنای دیگر غفران، پوشاندن، آن را این‌گونه برگردانده است: «برایمان بپوشان»، آن‌هم بی هیچ توضیح اضافه‌ای. درواقع روشن نیست چه‌چیزی قرار است پوشانده شود.[1] در ترجمۀ بخش دیگر، یعنی «اِرحَمنا» نیز که متشکل از فعل و مفعول است، عموم مترجمان با کاربست بخش دوم قاعده، از حرف اضافه استفاده کرده‌اند: «بر ما رحمت آور» (آیتی، خرمشاهی و فولادوند) یا «بر ما رحم کن» (انصاریان و صادقی تهرانی) یا «به ما رحم فرمای» (خرمدل). دراین‌میان، ترجمۀ الهی قمشه‌ای کمی ناآشنا می‌نماید: «بر ما رحمت فرما»؛ توضیح اینکه «رحمت‌فرمودن بر» بیشتر در متون کهن دیده می‌شود. معزی هم در ترجمۀ کلمه‌به‌کلمۀ خود، قاعدۀ یادشده را به کار نبسته و ترجمه‌ای کهن‌گونه فراهم آورده است: «رحم کن ما را.» ناگفته نماند که قرائتی هم ترجمه‌ای تقریباً متفاوت به دست داده است: «[ما را] در رحمت خود قرار ده.»
حاشیه: شهاب تشکری آرانی در ترجمۀ منظوم خود، این بخش از آیه را چنین به نظم درآورده است:
بگذر از ما و جرم و لغزش‌ها
رحمت خويش را ببخش به ما
[1]. البته از قراینی در همین آیه و دیگر آیات روشن است که مراد چیست، اما به‌هرحال این ابهام به‌وضوح از رسایی ترجمه کاسته است.