اشاره: نخستین معنایی که از «دَخَلَ عَلیٰ» به ذهن می‌رسد «واردشدن بر کسی» است. آیا این ترجمه نادرست و گرته‌بردارانه است؟ آیا می‌توان این عبارت را بهتر ترجمه کرد؟ در این یادداشت ترجمۀ آیۀ ۳۷ از سورۀ آل‌عمران را از این منظر بررسی می‌کنم.
كُلَّما دَخَلَ عَلَيها زَكَرِيَّا ٱلمِحرابَ وَجَدَ عِندَها رِزقًا (آل‌عمران: ۳۷).
نخستین معنایی که از «دَخَلَ عَلیٰ» به ذهن می‌رسد «واردشدن بر کسی» است که آن را «به‌عنوان مهمان به خانۀ او رفتن» معنا کرده‌اند (ففس). بااین‌حساب شاید نتوان چنین ترجمه‌ای را کم‌کوشانه و گرته‌بردارانه دانست، به‌ویژه آنکه شواهدی از کاربرد این ترکیب در متون کهن هم دیده می‌شود، مانند این عنوان از یوسف و زلیخای طغانشاهی (منسوب به فردوسی): «وارد شدن اسباط بر یعقوب و گفتن احوال ابن‌یامین…».
درعین‌حال شاید بتوان ترجمه‌ای روان‌تر و به‌تعبیری خودمانی‌تر از آن به دست داد، چنان‌که برخی مترجمان چنین کرده‌اند:
«نزد او می‌رفت» (آیتی)،
«به صومعه می‌آمد» (الهی قمشه‌ای)،
«وارد عبادتگاه او می‌شد» (خرم‌دل) و
«وارد محراب او می‌شد» (مکارم شیرازی).