اشاره: «تعلیقه‌ها» چیزی نیست جز فیش‌هایی کوچک و مختصر دربارۀ برخی خوانده‌هایم. این یادداشت‌ها را عمدتاً موقع خواندن کتاب‌ها (یا شنیدن کتاب‌های صوتی) برمی‌دارم. گاه این فیش‌ها دست‌مایه‌ای می‌شود برای نوشتن یادداشتی کوتاه (معرفی یا مرور کتاب). بیشتر وقت‌ها اما در حد همین فیش‌نگاری می‌ماند.
فهرست «تعلیقه‌ها»
زوربای یونانی (کتاب صوتی)، نیکوس کازانتزاکیس (مترجم: محمود مصاحب، گوینده: آرمان سلطان‌زاده)
- گزینۀ مناسب نقد اخلاقی (اباحه‌گری و فایده‌جویی، گویی برپایۀ نوعی انسان‌زدگی و نه حتی انسان‌مداری).
- زن‌ستیزانه، حتی با معیارهای گذشته (اوج در فصل هفتم): مضرتر برای کسانی که تصورات قالبیِ (کلیشۀ) منفی علیه زنان دارند! یک دوره مردشناسی برای زنان خوش‌باور.
- ترکیب حکمت عامه و حتی والا با این‌جهانی‌ترین ابعاد بشر.
- شمه‌ای از شخصیت زوربا: به‌قول خودش «مدت‌هاست ترمزش را رها کرده»؛ آکنده از تضادهای درونی (دو جا می‌گوید خدا و شیطان یکی‌اند، و جابه‌جا برایشان وجودی مستقل قائل می‌شود؛ مثلاً خلق زن‌های زیبا را به شیطان نسبت می‌دهد و زشت‌ها را به خدا)؛ دارای طبعی بدوی‌گونه و وحشی؛ ریاکار و فرصت‌طلب: همه‌جا بی‌دین، اما موقع افتتاح سیم‌نقاله‌ها، نطق مذهبی و صلیب سه‌باره؛ سخت‌کوش و قانع.
- شمه‌ای از شخصیت راوی: منفعل (مثلاً آگاهی از قصد زوربا برای به آتش کشیدن دیر و عدم‌جلوگیری)، بلکه خود خراب‌کار (مثلاً شیره مالیدن بر سر اورتانز با وعدۀ پوچ ازدواج زوربا با او).
- متن ترجمه: آکنده از خطابه‌گونه‌های ادبی؛ ترجمۀ اصطلاحی: «یک در دنیا و صد در آخرت»، یا حتی اذکار: «الله اکبر»، «سبحان الله»، «استغفر الله»؛ ترجمۀ مَثلی: «نبود منکری که نکرد»، «اگر علی ساربان است می‌داند شتر را کجا بخواباند»، «هنگام تنگ‌دستی در عیش کوش و مستی»، و… .
- خوانش و موسیقی: خوانش بسیار سنجیده و واضح، هرچند با برخی اشکالات (جزئی و کم‌شمار) (در همین باره) موسیقیِ تُنُک و گزیده و تقریباً همراه با ریتم محتوا (به‌ویژه فصل بیستم، متناسب با موضوع (یتیم کردن بچه‌ها)).